Kilise restore edilmeyi bekliyor
Kilise restore edilmeyi bekliyor
Buca Yeşildere’de bulunan ve askeriye içerisinde yer alan İlyas Peygamber Ortodoks Kilisesi, yıllardır restore edilmeyi bekliyor. Kiliseye, askeriye alanı içerisinde olduğu için belediye tarafından müdahale de edilemiyor.
Buca Şirinyer Kızılçullu Kavşağı’ndan Yeşildere’ye giderken askeriye içerisinde yer alan İlyas Peygamber Ortodoks Kilisesi’nin (Profitis İlias) yıllardır harabe halde bırakılması vatandaşın tepkisine neden oluyor. Kiliseye ve İzmir Büyükşehir Belediyesine ilişkin yapılan eleştiriler sosyal medyada da yer bulurken, vatandaş belediyenin gerekli mercilerle görüşüp kilisenin onarımı için harekete geçmesini talep etti. İzmir Büyükşehir Belediyesi AK Parti Grup Başkan Vekili Ali Kökoğuz ise askeriye alanı içerisinde bulunduğu için belediyenin hiçbir şekilde kiliseye müdahale edemeyeceğinin altını çizdi. Kökoğuz, “Belediyenin askeriye alanı içerisinde bulunan bir yapıya onarımda bulunması kesinlikle mümkün değildir. Bu nedenle gösterilen tepki haksız bir tepkidir. Vatandaş ancak Ege Ordu Komutanlığına şikayet dilekçesi yazarak karşılık bulabilir” dedi. Bölgeye olan hakimiyetiyle bilinen Veli Akmaz isimli vatandaş, kilisenin zaman içerisinde yaşadığı değişime ilişkin şu açıklamaları yaptı: “Askeriyenin içinde kalan eski cephanelik binası; daha önceden İlyas Peygamber Ortodoks Kilisesi idi. 1922 yılından sonra bölgede Ortodoks cemaati kalmadığı için kilise kullanım dışı bırakılmış, askeri sınırlar dahilinde kaldığı için de bu güne kadar gelebilmeyi başarmıştır.”
Kimlerin yaptığı belli değil
Kilisenin yapısına dair eklemelerde bulunan Akmaz, “1922 öncesine ait resimlerden gördüğümüz üzere kuzey ve güney cephelerinde iki nef bulunuyordu ve o günkü görünümü şimdikinin 2 katı büyüklüğünde idi. Kilise genişliğinin yaklaşık yarısı kadar bir uzantısı vardı. Her ne kadar 1922 yılı öncesi için batı yönünden bu kilisenin bir fotoğrafına sahip olmasak da (genelde o yıllardan kalan fotoğraflar güneydoğu yönünden çekilmiş) diğer Ortodoks kiliselerinin yapısı ve bu kilisenin kalıntılarına bakarak ön tarafta gözüken açık renkli kısımdan batı yönüne doğru da 3, 5 ya da 7 kemerli bir narteks bulunduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz” dedi. 80’li yıllarda tamamen askeri bölge içinde kalan ve belki de bu günlere kadar bu sayede ayakta durabildiği söylenen tarihi yapının, ne zaman ve kimler tarafından yapıldığı da bilinmiyor.
''Yok olmasına izin vermeyelim''
Yıllar sonra kaderine terk edilen yapının 5 yıl önce bölgede gerçekleşen yol ve köprü çalışmaları sonucu zarar gördüğünü iddia eden Akmaz, “Evet, kilise askeri alan içerisinde bulunduğu için bu güne kadar gelebilmeyi başardı. Fakat bu demek olmuyor ki daima böyle kalacak. Duvarları, çatısı perişan halde. Çalıların, ağaçların arasında yapayalnız duruyor. Bu bir kültürel miras. Araçla çevre yolundan geçerken her gün görüyorum ve acı bir üzüntü duyuyorum. 5 yıl önce yol ve köprü çalışması yapılmıştı. Madem bunlar olabiliyor ya da yeterli bütçe var öyleyse kilise neden bu halde. Askeriye alanının etrafını kalın ve uzun duvarlarla ördüler. Önceden az da olsa kiliseyi görebilmek mümkündü. Fakat şimdi bir ada gibi. Belediye’nin acilen restore çalışmalarına girişmesi lazım. İç kısımdaki taşlar ve motifler inanın halen orijinalliğini koruyor. Tembellikten dolayı İzmir’de birçok değer kayboldu. Kilisenin de yok olmasına izin vermeyelim. Kilisenin kente kazandırılması farklılıklara saygıyı da beraberinde getirecektir” ifadelerinde bulundu.
''Keyfine göre giremezsin''
İzmir Büyükşehir Belediyesi AK Parti Grup Başkan Vekili Ali Kökoğuz ise belediyeye tepki gösteren kamuoyunu bilgilendirmek ve akıllardaki ‘Neden restore edilmiyor?’ sorularına yanıt bulmak amacıyla şunları belirtti: “Askeriye alanı içerisinde bulunduğu için belediye hiçbir şekilde kiliseye müdahale edemez. Belediyenin askeriye alanı içerisinde bulunan bir yapıya onarımda bulunması kesinlikle mümkün değildir. Bu nedenle gösterilen tepki haksız bir tepkidir. Vatandaş ancak Ege Ordu Komutanlığına şikayet dilekçesi yazarak karşılık bulabilir. Ege Ordu Komutanlığı da eğer isterse tabi alanı belediyeye tahsis ederek, işbirliği ile gereken yenilemeyi yapabilir. İzmir Büyükşehir Belediyesi gidip, ‘Biz kiliseyi restore etmek istiyoruz’ gibisinden bir talepte bulunamaz. Ancak ve ancak Ege Ordu Komutanlığından izin çıkabilir. Başkasının evine veyahut diğer mülklerine nasıl ki giremiyorsan askeri alan içerisinde yer alan yapıya da keyfine göre giremezsin. Vatandaş, ‘Bizler tarihi değere sahip İlyas Peygamber Ortodoks Kilisesi’nin yaşama döndürülmesini istiyoruz. Yıllarca bu halde kalması kentimiz adına doğru değil’ şeklinde bir bildiri ile gerekli mercilere seslenebilir.”
Aya Vukla kilisesi gibi...
Büyükşehir Belediyesi’nin yürüttüğü Uçan Yol Projesi kapsamında Yeşildere’deki İlyas Peygamber Kilisesi’nin yıkılacağı söylentilerinin yayıldığını aktaran İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, vermiş olduğu bir röportajda şöyle konuşmuştu: “Eski eserlerin kente kazandırılması konusunda hassasiyetlerimiz var. Yeşildere’de askeri bölgede kalan İlyas Peygamber Kilisesi’nin viyadükler dolayısıyla yıkılacağı şeklinde bir duyum alınmış. Ancak binanın tescilli olduğu ve yıkılmayacağı bilgisi geldi. Bu binanın restorasyonu için bizden katkı istediler. Bunun için öncelikle Yunanistan Kültür Bakanlığı’nın muhatabı Türk Kültür Bakanlığı’ndan bunu talep etmesi gerekiyor. Askeriyeden yer alındıktan sonra İzmir Valiliği’yle beraber, buradaki restorasyon fonundan projeleri yaparız. Tıpkı Ayavukla Kilisesi, Harem-Selamlık, Emir Sultan Türbesi, Beit Hillel Sinagogu ve daha birçok eserde olduğu gibi kentimizin bir değeri olarak restore eder; kentimize, ülkemize ve dünya insanlığına kazandırırız.”
Kaynak: İlk Ses Gazetesi